Undanfarnar tvær vikur hafa tvær konur frá Ástralíu verið í heimsókn á Fáskrúðsfirði.

Það er langt ferðalag að ferðast frá Ástralíu til Íslands en þetta er ekki í fyrsta skiptið sem þær stöllur gera það.  Þær tilheyra nefnilega þeim hópi sem gjarnan hefur verið kallaður “áströlsku stelpurnar”, sem var hópur ungra kvenna sem kom til Íslands til þess að vinna í fiski.

Maxine V. Cole kom fyrst til Fáskrúðsfjarðar í október 1978 og dvaldi fram í júlí 1979. Síðan kom hún aftur í janúar 1980 og dvaldi þá fram í júlí 1980.

Lorraine Heazelwood kom einnig í janúar 1980 og dvaldi fram í júlí 1980.  Og hér kynntust þær, tvær rúmlega tvítugar konur komnar um langan veg til sex mánaða dvalar á landinu bláa.  

Og núna u.þ.b. 40 árum síðar eru þær komnar aftur.  Þær Lorraine og Maxine eru skemmtilegar konur, afar viðræðugóðar og vildu gjarnan rifja upp þessa liðnu tíma. “Við vorum ráðnar í gegnum umboðsskrifstofu í London.  Þar skrifuðum við undir samning þess efnis að við réðum okkur til starfa í fiskvinnslu á Íslandi en við vissum ekki hvert við færum” sögðu þær, en komust svo að því síðar að þær færu til austurstrandar Íslands í þorp sem hét Fáskrúðsfjörður.  Þær eru aldar upp í bæjum sem eru umtalsvert stærri en Búðaþorp við Fáskrúðsfjörð svo það eitt voru  heilmikil viðbrigði. Maxine fékk herbergi í Valhöll, húsi sem löngum hefur verið rekið sem verbúð, en Lorraine fékk herbergi í gamla sláturhúsinu, þar sem nú er rekið rafmagnsverkstæði Lvf.  Þar hafði verið útbúin gisting fyrir fjórar sálir ásamt salernisaðstöðu.  Lorraine rifjar upp hverig þar var að búa: “í þá daga var ekkert land fyrir neðan húsið, það var bara sjór. Og stundum skullu öldurnar á veggjunum og lömdu gluggann og þá lak líka inn þannig að gólfið var alltaf hálf blautt.  En þar var samt gott að búa” sagði hún og brosti við tilhugsunina.

Þær voru fljótar að kynnast nýju fólki, öðrum stúlkum, sem voru líkt og þær sjálfar í leit að ævintýrum og auðvitað að afla sér tekna líka, samstarfsfólki í frystihúsinu og öðru ungu fólki úr þorpinu. Við sumt af þessu fólki hafa þær haldið sambandi í öll þessi ár og aðra höfðu þær hvorki séð né heyrt fyrr en þær komu aftur fjórum áratugum síðar. “Sumir hafa ekkert breyst þó að við höfum auðvitað öll elst” sögðu þær og þeim varð tíðrætt um það hvað þorpið hefði breyst.  “Það hefur stækkað á alla kanta og öll þessi tré” og þær draga fram ljósmynd máli sínu til stuðnings. Mynd sem sýnir þorpið við Fáskrúðsfjörð í kring um 1980 og á þeirri mynd má greina tvö greinitré og bæði í rýrari kantinum. Já, það er ekki aðeins mannfólkið sem breytist.

Aðspurðar sögðu þær vinnuna í frystihúsinu ekki hafa verið erfiða. “Við lærðum að snyrta og pakka og okkur fannst þetta ekki erfitt, en okkur var stundum kalt” bættu þær við. Fyrir ungar konur, sem jafnvel höfðu dvalist langdvölum í stórborg, var ekki mikið um tómstundir hér í fámenninu svo þær tóku uppá einu og öðru sér til skemmtunnar. Þær höfðu matarboð og samkvæmi og þær léku sér í snjónum og hálkunni þegar það var til staðar. Og þær lærðu að prjóna lopapeysur.

Maxine býr í Brisbane sem er borg í  Queensland fylki í Ástralíu.  Hún er listakona, og vinnur mikið með pappír en Lorraine er ljósmóðir og býr í Tazmaniu sem er eyja við suðurstönd Ástralíu.  Þær eru báðar komnar á eftirlaun.

Er þær tóku þá ákvörðun að heimsækja Ísland ákváðu þær að nota tímann vel og ferðast um landið.  Þær leigðu sér bíl og sögðu að það hefði tekið þær svona tvo daga að venjast því að aka “vitlausu megin” á götunni, en í þeirra heimalandi er vinstri umferð. Og þær hafa aldeilis notað tímann vel. Þær dvöldu aðeins í Reykjavík, óku svo vestur á Snæfellsnes, þaðan til vestfjarða, svo norðurland og þaðan lá leiðin til Fáskrúðsfjarðar. Svo aka þær með suðurströndinni aftur til Reykjavíkur og þegar þær leggja upp í ferðina heim þá hafa þær dvalið í sex vikur á Íslandi.

Loðnuvinnslan tók vel á móti þessum fyrrum starfskonum og bauð þeim að skoða frystihúsið og það þótti þeim afar skemmtilegt.  Þær prófuðu meira að segja að snyrta fisk og svo var að sjá að þær hefðu engu gleymt, enda eiga þær báðar hnífana sem þær notuðu við snyrtinguna hér áður fyrr. Hnífarnir fengu að flytja til Ástralíu. Þá var þeim boðið út að borða og fengu lopapeysur og norðurljósamyndir að gjöf.

Lorraine og Maxine voru mjög sáttar þegar við kvöddumst og orð voru látin falla um að vonandi myndum við hittast á nýjan leik og þær ítrekuðu þakklæti sitt á því að allsstaðar þar sem þær hefðu komið og allir sem þær hefðu hitt, hefðu tekið svo fallega og vel á móti þeim. “Við vildum svo gjarnan koma aftur” voru lokaorðin og góðar kveðjur gengu á milli á  fallegu haustkvöldi þar sem tunglið lét geisla sína leika við hafflötinn og baðaði fjallhnjúka raðirnar ljósi sínu. Fjöllin sem ekkert hafa breyst á fjórum áratugum.

BÓA

Ljósafell Su 70 hefur verið í slipp í Reykjavík s.l sex vikur. Þar var eitt og annað gert til að viðhalda góðu ástandi þessa 46 ára gamla skips. 

Ljósafellið liggur nú í heimahöfn á Fáskrúðsfirði og er að taka veiðafæri um borð og skipta um vatn. “Vatnstankarnir voru teknir í gegn svo að við erum að endurnýja vatnið” sagði Hjálmar Sigurjónsson skipstjóri og bætti svo kankvís við “við viljum líka helst góða fjallavatnið okkar Fáskrúðsfirðinga”. Það er heilmikil vinna að koma veiðafærum fyrir um borð í togara, það þarf að brasast með víra og keðjur og koma öllu trollinu fyrir á sínum stað.

Þegar Hjálmar var inntur eftir því hvað hefði verið gert í slippnum svaraði hann: “Aðalvélin var tekin upp frá grunni, skipt um slífar og legur, gírinn tekinn upp og yfirfarinn sem og rafallinn”.   Og svo var skipið málað hátt og lágt.  “Þá var skipt um skjái í brúnni, þeir nýju eru nokkuð stærri en þeir sem fyrir voru, ekki ætlar skipstjórinn að fá sér gleraugu” bætti Hjálmar við glaðlega. Þá voru settar upp öryggismyndavélar á nokkrum stöðum í skipinu eins og við spilin og sagði Hjálmar að mikið öryggi væri í því fólgið að geta litið á skjáinn áður en byrjað væri að draga til að ganga úr skugga um að enginn væri of nálægt. Þá voru tvær myndavélar settar í vélarúmið þannig að hægt væri að fylgjast með stöðunni þar.  Komandi vetur leggst vel í skipstjórann Hjálmar, áhöfnin er til í tuskið eftir gott sumarfrí og skipið í afar góðu standi. Ljósafell fer af stað á miðin í kvöld, fimmtudag 12. sept, og reiknar Hjálmar með því að landa á Fáskrúðsfirði n.k. mánudag “vonandi með fullt af fiski” sagði skipstjórinn.  

BÓA

Flutningaskipið Ice Star lestaði um helgina um 500 tonn af makrílafurðum.

Dagana 27. og 28. ágúst s.l var haldinn á Fáskrúðsfirði stjórnarfundur hjá Norges Sildesalgslag sem er Samvinnufélag útgerðarmanna í Noregi. Stjórn þessi heldur fjóra stjórnarfundi á ári og annað hvert ár er einn fundur haldinn utan Noregs og þá í einhverju landi í Evrópu þar sem góður viðskiptavinur hefur höfuðstöðvar sínar. Að þessu sinni varð Loðnuvinnslan fyrir valinu og var það sannur heiður fyrir fyrirtækið að taka vel á móti þessum 22 manna hópi norðmanna, skipuleggja og aðstoða við framkvæmd funda og auðvitað að bjóða þessum góðu gestum uppá einhverja dagskrá utan fundatíma.

Knut Torgnes er yfirmaður sölumála hjá Norges Sildesalgslag og aðspurður sagði hann að dvölin á Fáskrúðsfirði hefði verið afar góð. “Þrátt fyrir rigningu og lítið skyggni var heimsóknin frábær, Friðrik (Guðmundsson framkvæmdastjóri LVF) og Loðnuvinnslan tóku svo vel á móti okkur, allur aðbúnaður var til fyrirmyndar og öll dagskráin stóðst fullkomlega”

Knut var líka hrifinn af safninu um Frakka á Íslandsmiðum, Steinasafni Petru og siglingu á björgunarbátnum Hafdísi. Hann sagði það vera samfélaginu til sóma að hafa bát sem þennan og hvert sjávarpláss í heimi mætti vera stolt af slíkum bát. “Svo enduðum við heimsóknina á austurlandi með því að fara í Vök –baðhúsið á Egilsstöðum, það var frábært” bætti hann við og vildi taka fram að allur hópurinn væri mjög ánægður með heimsóknina.

Loðnuvinnslan á í töluverðum viðskiptum við Norges Sildesalgslag, kaupir af þeim loðnu og kolmunna en þessi norsku samtök útgerðamanna er einn stærsti söluaðilli heims í uppsjávarfiski. Árlega selja þau 1.5 milljón tonna af fiski.

Knut Torgnes sagði að heimsóknin á Fáskrúðsfjörð og til Loðnuvinnslunnar hefði styrkt þeirra góða viðskiptasamband og ítrekaði þakklæti þeirra Sildesalgslags – fólks og bað fyrir góðar kveðjur.

BÓA